Không thẳng cánh cò bay như những cánh đồng ở vùng đồng bằng phù sa châu thổ, những thửa ruộng ở vùng cao Tây Bắc cứ chồng lấn lên nhau từ lớp này đến lớp khác như những bậc thang bắc lên trời xanh. Mặc dù công việc khai đất và dẫn nước cho ruộng bậc thang nơi đây có khó khăn hơn, nhưng bù lại, ngoài những vụ mùa bội thu, những dân tộc sống ở Tây Bắc còn kiến tạo nên một kỳ quan thiên nhiên kỳ vĩ. Đó là những mảng màu đa sắc của ruộng bậc thang mùa nước đổ, đẹp tựa một bức bích họa giữa đại ngàn cao nguyên Việt Nam.
Những mảng màu đa sắc của ruộng bậc thang Tây Bắc mùa đổ nước – Ảnh: Viethung
Ruộng bậc thang Tây Bắc như bức bích họa giữa đại ngàn – Ảnh: Thaitran213
Tây Bắc mùa nước đổ, hay còn gọi là mùa đổ ải là một trong những sản phẩm du lịch độc đáo của miền núi phía Bắc, thu hút du khách trong và ngoài nước tới tham quan. Bởi cái đặc trưng riêng của ruộng bậc thang là đồi núi có độ dốc cao, địa hình quanh co, chủ yếu tận dụng nước trời, nên công việc dẫn nước lên ruộng ở Tây Bắc là cả một nghệ thuật đòi hỏi những đôi bàn tay khéo léo, tài hoa và cần mẫn.
Ruộng bậc thang Tây Bắc có độ dốc cao, địa hình quanh co – Ảnh: Nguyenthang
Dân tộc ở Tây Bắc đang bừa đất để chuẩn bị đổ ải vào ruộng – Ảnh: Hachi8
Vùng cao chỉ gieo trồng một vụ duy nhất trong năm và khi những cơn mưa đầu tiên của mùa hạ trút xuống cũng là lúc bà con dân tộc dẫn nước vào ruộng. Tây Bắc thường đổ ải vào tầm tháng 5 – 6, đổ ải xong họ thả nước vào ngâm đất, nước chảy từ khe núi xuống, qua những ống nứa, tràn xâm xấp mặt ruộng Tây Bắc tạo nên những bức tranh đa sắc: chỗ mang màu vàng của phù sa, chỗ nhuộm sắc xanh của mạ vừa gieo, chỗ phản chiếu đất trời tím biêng biếc.
Bức tranh đa sắc Tây Bắc mùa đổ ải – Ảnh: Degist Nguyen
Khi nước được đưa vào vừa đủ, đồng bào người Mông, người Giáy tiếp tục gieo hạt. Vài ngày sau, từng thửa ruộng xanh ngút tầm mắt bắt đầu hiện ra thì họ tháo nước cho lúa nảy mầm. Và khi những mầm non ấy bật lên vươn mình khỏi mặt nước, các dân tộc Tây Bắc lại dẫn nước trở về ruộng cho cây mạ lớn thêm chút nữa, chuẩn bị cho mùa cấy được đổ ải vào tháng 7. Đây cũng là thời điểm thứ hai đông đảo lữ khách tham quan ghé thăm Tây Bắc săn cho bằng được những bức ảnh đẹp.
Các đồng bào Tây Bắc cần mẫn cấy lúa trên ruộng bậc thang – Ảnh: Nguyenthang
Không màu mè, lộng lẫy như mùa thu, khi ruộng bậc thang Tây Bắc được nhuộm bởi màu vàng óng ả của sắc nắng và những bông lúa chín trĩu trịt. Ruộng bậc thang vào mùa nước đổ mang một gam màu trầm, một vẻ hoang sơ, đúng chất của Tây Bắc.
Ruộng Tây Bắc đẹp hoang sơ mùa nước đổ – Ảnh: Nguyen Thang
Biết bao cảnh đẹp say lòng người nằm rải rác trên dọc dài những triền núi Tây Bắc mùa nước đổ. Những thửa ruộng mênh mang nước đan xen những đốm mạ non mơn mởn. Đôi chỗ nước lấp lánh trong veo làm nổi bật những bờ nâu uốn khúc mềm mại quanh đồi. Hay những thửa lúa đã lên cao, xanh cả một đoạn trời Tây Bắc.
Mạ non xanh mơn mởn trên những triền đồi uốn quanh đồi núi – Ảnh: Sotaydulich
Ruộng bậc thang mùa cấy xanh cả một đoạn trời Tây Bắc – Ảnh: Long Kurt
Ngày đêm mặt trời và mặt trăng như dát bạc vào từng lớp nước, làm cho những thửa ruộng Tây Bắc đẹp lên bội phần bởi những gam màu sáng tối.
Tây Bắc mùa đổ ải đẹp lung linh dưới ánh mặt trời – Ảnh: Nguyenthang
Tây Bắc mùa đổ ải đẹp huyền bí dưới ánh trăng – Ảnh: Quangvu
Sắc nước phù sa của những thửa ruộng bậc thang hiện lên từng tầng lớp giữa đất trời Tây Bắc hùng vĩ, loang loáng phản chiếu vẻ đẹp bao la của tạo hóa và sức người nơi vùng cao này tạo nên hàng tỷ bức tranh thủy mặc đẹp vô ngần.
Sắc màu Tây Bắc tuyệt đẹp dưới ánh hoàng hôn – Ảnh: Đồng
Những địa điểm ngắm ruộng bậc thang mùa đổ ải đẹp nhất ở Tây Bắc:
Bát Xát: Vào mùa đổ ải, khung cảnh Bát Xát giống như một bức tranh thiên nhiên với vô vàn màu sắc tươi sáng nổi bật giữa bầu trời các xã Ngãi Thầu, Dền Sáng, Y Tý, A Lù, Khu Chu Lìn.
Sapa: Luôn là sự lựa chọn ưu tiên của các du khách nước ngoài khi ghé Tây Bắc, Bạn có thể ngắm ruộng bậc thang mùa nước đổ đẹp nhất tại các bản làng Tả Van, Tả Phìn, Hầu Thào, Trung Chải, Lao Chải.
Hoàng Su Phì: Là một huyện biên giới vùng cao của tỉnh Hà Giang, vẻ đẹp của ruộng bậc thang ở Hoàng Su Phì đã được nhà nước công nhận là một trong những di tích cấp quốc gia ở Tây Bắc.
Mù Cang Chải: La Pán Tẩn và Chế Cu Nha là hai xã có những thửa ruộng đẹp nhất Mù Căng Chải, chẳng ai có thể đi qua ngay mà không dừng lại ngắm nhìn những kiệt tác của người H’Mông đang rực rỡ lấp lánh dưới vùng trời Tây Bắc này.
Tú Lệ: Là một thung lũng ruộng bậc thang nằm giữa ba ngọn núi cao Khau Phạ, Khau Thán và Khau Song ở Tây Bắc.
Y Tý mùa đổ ải – Ảnh: Thaitran213
Những thửa ruộng mới đây chỉ là sỏi đá cằn cỗi, nay lại biến thành dải lụa màu lấp lánh, vắt vẻo trên các sườn núi. Đến Tây Bắc mùa nước đổ, có lẽ sẽ không ai có thể quên được vẻ đẹp kỳ thú của một vùng quê bao la thanh bình ẩn hiện trong làn sương khói lan tỏa mỗi chiều, thung lũng mây vờn trắng xoá, ruộng bậc thang loang loáng những màu và bóng áo chàm nhấp nhô cấy lúa giữa núi non trùng điệp. Ôi! Tây Bắc ơi Tây Bắc, cảnh tượng ấy mới ảo diệu làm sao.
